Zaparcia u dzieci - jak poradzić sobie z problemem?
Zaparcia to temat zupełnie normalny a jednak, mam wrażenie odrobine wstydliwy. W zasadzie nie jest to dla mnie dziwne, raczej nikt nie lubi mówić o swoich sprawach łazienkowych. jednak czasami dochodzi do ewidentnych problemów z wypróżnianiem i o ile dorośli radzą sobie sami (lub z pomocą innych choćby dietetyka który ustali im odpowiednią dawkę błonnika w diecie) o tyle dziecko, nie upora się z tym problemem samodzielnie. Zacznijmy jednak od początku czyli tego czym są zaparcia
i co je powoduje.
O problemie z zaparciami możemy mówić w sytuacji, gdy dziecko wypróżnia się nieregularnie, rzadziej niż 2 razy w tygodniu a dodatkowo między wizytami w ubikacji, pojawiają się długie przerwy. Często dzieje się też tak że wypróżnieniom towarzyszy ból i duży wysiłek. Stolce natomiast w niczym nie przypominają tych które świadczą o zdrowych jelitach. Stolce są wysuszone, obfite. Mogą pojawić się też kłopoty z brudzeniem bielizny (na przykład w przypadkach powstrzymywania się przed defekacją).
Każdy rodzić powinien wiedzieć iż zaparcia u dzieci mogą mieć podłoże organiczne. W takich przypadkach przyczyn szukamy w np. niedoczynności tarczycy, chorobach układu mięśniowego
i nerwowego czy w chorobie Hirshsprunga. Stanowią one jednak zaledwie 5 % natomiast w ramach ostrożności należy brać je pod uwagę. 95% przyczyn powstawania zaparć należy szukać najzwyczajniej w złym odżywianiu.
Przyczyny powstawania zaparć są różne, natomiast pomijając aspekt chorobowy, zaparcia mogą występować z powodu złej diety czyli zbyt małych ilości wypijanych płynów i dostarczanego błonnika. Czasem dzieje się tak z powodu zbyt dużych ilości żelaza oraz witaminy D3 w diecie dziecka. Pomijając aspekty odżywiania, dzieci doprowadzają się do zaparć w momencie powstrzymywania od wydalania (podczas zabawy kiedy nie chcą z niej rezygnować a wyjście do ubikacji, oznaczałoby przerwę
w zabawie) oraz podczas oddawania kału, gdy z pospiechu nie wypróżniają się do końca. Niekiedy również czynniki takie jak zmiana otoczenia, zmiana opiekunki czy inne sytuacje nerwowe, mogą doprowadzić do kłopotów z wypróżnianiem.
Bardzo istotną rzeczą, jest zorientowanie się jakie są przyczyny takich problemów. Dzieci mają naprawdę różne pomysły i czasem wstrzymywanie oddawania stolca, spowodowanie jest niechęcią do zaprzestania noszenia pieluszki. Mogą być to również problemy z jelitami czy jak wcześniej wspomniałam, różnego rodzaju choroby. Tak czy inaczej najistotniejsze jest zdiagnozowanie źródła problemu i dopranie odpowiednich metod leczenia. Należy tez pamiętać że w zależności od wieku malucha, istnieją różne wytyczne dotyczące diagnozy. Z tego powodu, najlepiej będzie jeśli dziecko obejrzy pediatra który stwierdzi przyczynę i dobierze odpowiednie leczenie.
Niezależnie od ich przyczyn, konieczne może okazać się pozbycie się zalegającego w jelicie kału (robi się to za pomocą wstrzyknięcia roztworu soli fizjologicznej który powoduje zmienne konsystencji masy kałowej a w konsekwencji ułatwia wypróżnianie). Takie działanie warto jednak skonsultować z lekarzem, aby niepotrzebnie nie traumatyzować dziecka niepotrzebnymi zabiegami.
Kolejny krok to doprowadzenie do sytuacji uregulowania wypróżniania. W takich wypadkach to lekarz przepisuje (zwykle) syrop i określa ilość jego dozowania. Oczywistym jest tez wprowadzenie zmian w diecie dziecka. Zwiększenie ilości płynów (najlepiej wody niegazowanej z dodatkiem owoców które w przyjemny sposób poprawiają smak wody a dodatkowo są elementem ozdobnym) oraz błonnika (zupy, koktajle czy tez jeśli dziecko lubi owoce i warzywa w swojej naturalnej postaci). Dobrym sposobem jest tez zmiana makaronu na pełnoziarnisty oraz pszennego chleba a ten który zawiera więcej błonnika. Małego oszustwa można również dokonać robiąc naleśniki i pancakesy. Do masy dosypujemy odrobinę płatków owsianych które dobrze działają na jelita naszej pociechy.
Jak we wszystkim jednak należy zachować zdrowy rozsądek a jeśli sami nie jesteśmy pewni czy to co robimy pomaga, należy skorzystać z pomocy poleconych i rzetelnych specjalistów. Pamiętajmy że bardzo ważna jest obserwacja naszego malucha i zauważanie jego reakcji oraz reakcji jego ciała na określone sposoby pomocy.
Autor: Marta Koniszewska
Źródła:
Magdalena Reich, Barbara Iwańczak „Zaparcia u dzieci – przyczyny, diagnostyka i leczenie. ” ADV CLIN EXP MED. 2007
Żaneta Malczyk, Anna Jarzumbek, Jarosław Kwiecień, Katarzyna Ziora „Praktyczne aspekty leczenia zaparć stolca u dzieci. ” PEDIATR MED. RODZ, 2014
