10 zasad niezbędnych w procesie wychowawczym
1. Poświęcajmy dziecku uwagę i czas
Czas i uwaga to najważniejsze wartości, których nie jesteśmy w stanie kupić ani odrobić. Każdy z rodziców ma inne możliwości, niektórzy mogą wygospodarować 1h dziennie, inni tylko 15 min. Niezależnie od Twoich możliwości, ustal czas, który całkowicie poświęcisz dziecku. Dzięki temu, że uważnie wysłuchasz dziecko, zadasz my pytania i okażesz empatię, będzie się ono czuło ważne i kochane.
2. Okazuj dziecku miłość i szacunek
Bezwarunkowa miłość, akceptacja i czułość jest dziecku potrzebna jak woda i powietrze. Przytulaj i mów, że kochasz. Okazuj również cierpliwość i wyrozumiałość w trudnych chwilach. Traktuj je tak, jak sam chciałbyś/chciałbyś być traktowany/a. Pozwalaj na podejmowanie własnych decyzji i szanuj je.
3. Pozwalajmy na samodzielność
Daje to wiarę we własne siły, poczucie sprawczości i uczy odpowiedzialności. Nie narzucajmy się ze swoim towarzystwem. Pozwalajmy dziecku na samodzielną aktywność i zabawę. Dajmy możliwość podejmowania decyzji już od najmłodszych lat („wolisz kanapkę z serem czy szynką?”) i pozwalajmy na samodzielne wykonywanie niektórych czynności np. ubieranie się, jedzenie, nawet jeśli będzie to dla nas kłopotliwe.
4. Uczmy wyrażania emocji
Dzieci dopiero poznają świat emocji i uczą się sobie z nimi radzić. Maluchy mogą nawet nie zdawać sobie sprawy z tego czy są głodne czy rozzłoszczone. Uczmy zatem je rozpoznawać swoje emocje i radzić sobie z nimi np. poprzez przygotowanie kącika złości.
5. Stosujmy rozsądne ograniczenia
Ograniczenia i zasady dają dzieciom poczucie bezpieczeństwa i są konieczne. Jednak ich nadmiar wywoła u dzieci sprzeciw, dlatego stosujmy je rozsądnie. Kluczem do sukcesu jest dokładne wytłumaczenie naszych oczekiwań np. poukładanie zabawek polega na tym, że …. (pokaż i wykonaj z dzieckiem daną czynność). Licz się również z tym, że w przypadku małych dzieci raz nie wystarczy, daną czynność będziecie musieli razem przećwiczyć wiele razy ;-)
6. Zauważajmy, zachęcajmy…
Kary są zdecydowanie mniej skuteczne w procesie wychowawczym niż nagrody, ponieważ nie uczą nowego zachowania. Stosowanie nagród również budzi kontrowersje, bo nie wspiera wewnętrznej motywacji. Starajmy się przede wszystkim zauważać działania, postępy, starania bez oceny np. "Widzę, że już sam potrafisz zawiązać buty". Jeśli konieczna jest krytyka nie oceniajmy dziecka, a jego zachowanie. Zamiast „Jesteś bałaganiarzem” powiedzmy „Nie podoba mi się, że rozrzucasz zabawki”.
7. Stwarzajmy możliwości zdobywania wiedzy
Pierwsze lata życia, to czas, w którym tworzy się ponad 50% połączeń nerwowych w mózgu. By zapewnić dziecku jak najlepszy rozwój, dbaj o to, by jego środowisko było bogate w bodźce i stymulujące. Stawiaj przed nim wyzwania (na miarę jego możliwości) i odpowiadaj na pytania.
8. Używajmy języka serca
Budzi on zaufanie, emanuje ciepłem, zaangażowaniem i zbliża.
9. Zaplanujmy razem z dzieckiem swój dzień, weekend, miesiąc ….
Czas, który poświęcamy dziecku jest najważniejszy. Jeśli planujemy wycieczkę pozwólmy dziecku zaangażować się w planowanie czy podjęcie decyzji. Dzięki temu poczuje moc sprawczą i będzie uczyć się współodpowiedzialności. Z kolei wypracowanie pewnej rutyny daje dziecku poczucie odpowiedzialności.
10. Zadbajmy o swój rozwój i o siebie
Rodzicielstwo to praca cało dobowa przez 7 dni w tygodniu i 365 dni w roku. Nietrudno się domyśleć, że ciągłe zajmowanie się dzieckiem może powodować zmęczenie, stres i napięcie. Niezmiernie ważne jest, by każdy z rodziców mógł znaleźć czas tylko dla siebie, który poświęci na odpoczynek lub hobby, by nie mieć wrażenia, że cała doba należy do dziecka. Po takiej chwili wytchnienia znowu wrócimy pełni energii do naszej roli rodzicielskiej. Pamiętajcie, że szczęśliwi rodzice wychowują szczęśliwe dzieci. Dobrze będzie jeśli wcześniej uprzedzimy dziecko o takich zmianach.
Autor: Anna Szreder
