Lęk separacyjny jako lęk rozwojowy- ale czy tylko?
Lęk towarzyszy człowiekowi już od najmłodszych lat jego życia. Jest on czymś naturalnym, nieodzownym, ponieważ ma za zadanie ochraniać przed niebezpiecznymi sytuacjami. U małego dziecka, około 7.-11. miesiąca życia pojawia się tzw. lęk separacyjny. Wiąże się on z niechęcią, wręcz strachem bycia opuszczonym przez rodziców, a zwłaszcza przez matkę. Dla niemowląt matka jest „przedłużeniem” ich samych, jest nieodłącznym elementem istnienia, a kiedy jej nie widać, to tak, jakby wszystko zniknęło na zawsze. Noworodek nie jest jeszcze w stanie pojąć tego, że wyszła na chwilę i zaraz wróci. Dopada go wtedy złość, przerażenie, a nawet panika. Z czasem lęk ten powinien ustępować miejsca ciekawości świata i potrzebie kontaktów interpersonalnych.
Co robić, aby lęk separacyjny ustąpił?
Wystarczy, że w życiu dziecka będą inne osoby niż matka, że matka pozwoli mu poznawać świat i badać otoczenie wedle własnych możliwości. Początkowo należy dziecko oswajać z sytuacją nieobecności opiekuna, informować je o tego typu sytuacjach, przyzwyczajać do obecności kogoś innego. Można te działania określić „metodą małych kroków”. Nie warto zatem uciekać od niego ukradkiem, bez pożegnania lub też wzmacniać lęk poprzez unikanie sytuacji, które go wywołują (np. kiedy dziecko boi się przedszkola- wypisywać je z niego).
Co może oznaczać przedłużający się lęk separacyjny?
Po około 5. roku życia, lęk separacyjny może stać się ogromnym problemem. Przerodzi się on bowiem w separacyjne zaburzenia lękowe. Największe nasilenie ma miejsce w 7. roku życia i występuje znacznie częściej u dziewczynek niż u chłopców. Predyspozycje do tego typu zaburzenia mają dzieci z rodzin, w których występują zaburzenia psychiczne lub w których miało miejsce traumatyczne wydarzenie. Także brak kompetencji opiekuńczo- wychowawczych rodziców sprzyja powstawaniu lęków. Dzieci zazwyczaj mogą ten lęk wyrażać w niechęci wobec chodzenia do szkoły, niechęci wobec samodzielnej zabawy lub potrzebą wspólnego spania z opiekunem. Licealiści natomiast ukrywają prawdziwy powód podejmowanych przez siebie zachowań, somatyzując istniejące problemy psychologiczne. Często zgłaszają bóle brzucha, wymioty.
Jak sobie radzić z separacyjnymi zaburzeniami lękowymi?
Najważniejszą kwestią będzie rozpoznanie tego zaburzenia u dziecka. Wówczas może być konieczne podjęcie psychoterapii. Najbardziej skuteczną formą terapii lęku jest terapia poznawczo-behawioralna (np. w formie wyobrażeń, relaksacji, nagradzania, mierzenia lęku).
Źródła:
www.mjakmama.pl
www.edziecko.pl
www.healthline.com
www.psychiatria.pl
