Nic nie muszę, ale na pewno dużo chcę! Wspieranie motywacji wewnętrznej u dziecka
Odkąd nasza pociecha pojawia się na świecie, staje się bacznym obserwatorem rzeczywistości. Wszystko co i jak do niej mówimy, a także to, co się wokół niej dzieje, ma bezpośredni wpływ na to, jakim człowiekiem stanie się ona w przyszłości. W zależności od bodźców wysyłanych dziecku, możemy wychować je na pewnego siebie, mądrego i świadomego własnej wartości człowieka lub kogoś, kto nie będzie miał ochoty i siły ani na własny rozwój, ani na szacunek wobec działań innych ludzi.
Czym jest motywacja?
Motywacją nazywamy stan gotowości do podjęcia działania. Ma on być ukierunkowany na rezultaty. Związany jest z poziomem energii, koncentracją na działaniu oraz swego rodzaju pobudzeniem emocjonalnym.
Wyróżniamy dwa główne rodzaje motywacji – zewnętrzną i wewnętrzną. Pierwsza z nich to tendencja do działania ze względu na konsekwencje, do których prowadzą dane czynności. W tym przypadku są one związane z poczuciem, że przyczyna i kontrola mają charakter zewnętrzny i kompletnie niezależny od nas. Z kolei motywacja wewnętrzna zakłada działanie ze względu na jego treść, czyli osobistą przyjemność. Z tym rodzajem motywacji związana jest samodeterminacja (rozumiana jako wewnętrzna potrzeba realizowania pewnych działań, dążenie do celu) oraz skuteczność działania (J. Steinke - Kalembka; 2017).
Wspieranie motywacji wewnętrznej
Wspieranie motywacji wewnętrznej dziecka już od pierwszych prób podejmowania przez nie jakichkolwiek aktywności jest szalenie ważne. Gdy będziemy zauważali starania dziecka o to, by rozwijać siebie i swoje umiejętności, wychowamy zdyscyplinowanego człowieka, który nie będzie miał tendencji do odwlekania wykonywania swoich obowiązków w czasie. Będzie cechował go kreatywny, otwarty umysł, który z pewnością zaprowadzi go do sukcesu.
Od małego warto wyjaśniać dziecku, że wszystko co sprawia, że czuje ono szczęście, jest jego motywatorem. Jeśli dziecko zwróci się do swoich wartości, z pewnością łatwiej będzie mu odnaleźć działanie, które zaprowadzi je do celu.
Pomocne rytuały
Wspieranie motywacji wewnętrznej wiąże się również z wykształcaniem pewnych rytuałów. Pomóż swojemu starszakowi rozplanować dzień w taki sposób, by swoje pasje realizował w najbardziej odpowiednim czasie, kiedy na przeszkodzie nie stoją mu żadne inne rozpraszacze, które potrafią zniszczyć najbardziej misternie zaplanowane działanie.
Zmiana nawyków może dotyczyć wcześniejszej pory wstawania rano, zaplanowania innej godziny odrabiania prac domowych itd. Nowe nawyki pobudzają kreatywność, co z pewnością pomoże dziecku w realizowaniu jego pasji i zamierzeń.
Strategia dobrego wzorca
Dzieci można motywować na mnóstwo sposobów, jednak najchętniej nasze maluchy uczą się od nas samych. To my powinniśmy być wzorem zaangażowania w działanie i motywacji. Maluch obserwuje nas bardzo uważnie i znacznie częściej (i chętniej) robi to, co my, niż bierze pod uwagę to, co mówimy.
Świadomy współudział
Jeśli chcemy zmotywować dziecko do działań podejmowanych wspólnie, warto w pierwszej kolejności poinformować je o tym, dlaczego mamy robić to razem i czemu właśnie ono odgrywa w naszych zamierzeniach ogromną rolę. Uświadom również dziecku, że dane działanie nie ma szans powieść się bez jego udziału – posiadanych przez niego umiejętności, kompetencji i talentu.
Wzmacniające komunikaty
Gdy dziecko chętnie współpracuje – doceniajmy mądrze jego wysiłek. Pamiętajmy, żeby również tego rodzaju gratyfikacja nie była zbyt odwleczona w czasie!
Pochwały słowne w stylu “świetnie”, czy “brawo” niewiele wnoszą. Aby wychować naszą pociechę na zmotywowanego człowieka, postarajmy się raczej o wysyłanie tzw. wzmacniających komunikatów. Wdzięczność za wysiłek dziecka, jaki wkłada ono w swoje działania, dostrzeganie jego analitycznego myślenia oraz uświadamianie mu, że jego działania wywołują w nas pozytywne odczucia, zdecydowanie dodają naszemu maluszkowi skrzydeł. Z drugiej strony w kształtowaniu motywacji wewnętrznej ogromną rolę odgrywa świadomość mocnych i słabych stron. Jeśli dziecko wie, nad czym musi jeszcze popracować, a co potrafi bardzo dobrze i że generalnie z pewnością poradzi sobie w każdej sytuacji, zbuduje w sobie fundamenty silnej motywacji wewnętrznej.
