Fałszywe osobowości dzieci z rodzin dysfunkcyjnych
W rodzinach dysfunkcyjnych podstawowe potrzeby dziecka nie są zaspokajane. Wtedy młody człowiek zmuszony jest do wypracowania sobie strategii przetrwania. Często jednak schematy postępowania, które w dzieciństwie pomagają dziecku przetrwać, w dorosłym życiu są nieadekwatne i stanowią źródło problemów.
Role, które przyjmują dzieci, aby przetrwać w rodzinie dysfunkcyjnej:
Dziecko bohater
Dzieci, które przybrały tę rolę, są odpowiedzialne, rozważne, a ich głównym zadaniem jest wypełnianie obowiązków jednego lub obojga rodziców, którzy są uzależnieni, współuzależnieni bądź po prostu słabi. Więcej o dzieciach bohaterach zawarte jest w artykule Dlaczego starsze dzieci nie powinny zajmować się młodszym rodzeństwem.
Dziecko – bohater na zewnątrz |
Dziecko – bohater wewnątrz |
Rozważne Lubiane Samodzielne Odpowiedzialne Nieulegające emocjom Zaangażowane Pełne poświęcenia Posłuszne Sztywno przestrzegające reguł Przedwcześnie dorosłe Dążące do osiągnieć Niewyrozumiałe dla nieudaczników Niezadowolone ze swoich osiągnieć Rzadko okazujące złość w słowach, częściej w zachowaniu |
Nieszczęśliwe Czuje, że nie nadaje się do niczego Skrzywdzone Zdezorientowane Przestraszone Winne Złe |
Dziecko kozioł ofiarny
Zadaniem tego dziecka jest odreagowanie napięcia i złości rodziny. Odwraca ono również uwagę od rzeczywistego źródła problemu.
Dziecko – kozioł ofiarny na zewnątrz |
Dziecko – kozioł ofiarny wewnątrz |
Antybohater Łobuz Nieodpowiedzialne Trudne dziecko Odsuwa się od rodziny Bezczelne Aroganckie „Kompletny wariat” Na niczym mu nie zależy |
Zagniewane Przestraszone Samotne Odrzucone Pełne nienawiści Zazdrosne |
Dziecko maskotka
Dziecko, które rozładowuje konflikty swoimi żartami i wygłupami. Poprawia nastrój rodzinie.
Dziecko – maskotka na zewnątrz |
Dziecko – maskotka wewnątrz |
Urocze Rezolutne Słabo się uczy Manipuluje i steruje innymi Ma trudności z koncentracją uwagi Nietaktowne Oceniane i traktowane w dorosłości jako osoba niedojrzała Niestosowne żarty W dorosłości nietraktowane poważnie |
Przestraszone Niepewne Samotne Pełne lęku |
Zagubione / niewidzialne dziecko
Dziecko, które staje się „niewidzialne”, żeby nie dokładać rodzinie więcej zmartwień i problemów.
Zagubione dziecko na zewnątrz |
Zagubione dziecko wewnątrz |
Nieśmiałe Samotnik Samodzielne Nie udziela się, trzyma się na uboczu Tworzy świat fantazji Nie zwraca uwagi na siebie Unika sytuacji stresowych Ma ulubione zwierzęta, rzeczy, które bardzo ceni Tajemnicze Wczesne myśli samobójcze Posłuszne |
Pokrzywdzone Samotne Zagniewane Ma poczucie, że jest niedobre i do niczego |
Role, które przyjmują dzieci w rodzinach dysfunkcyjnych, są ich sposobem na radzenie sobie w tej trudnej i niezrozumiałej dla nich rzeczywistości, jaką zafundowali im dorośli. Dorośli, którzy mieli być dla nich azylem i bezpieczną bazą, do której zawsze mogą się udać. Smutne jest to, że nie dość, że dzieci z rodzin dysfunkcyjnych zostały pozbawione prawa do beztroski i zabawy, to czas, który spędzili w rodzinnym domu, położy się cieniem na ich dorosłym życiu.