Czym słodzić, by nie zaszkodzić? – Zamienniki cukru

Czym słodzić, by nie zaszkodzić? – Zamienniki cukru

Nadmierna konsumpcja cukru może być przyczyną problemów zdrowotnych oraz otyłości. W takim wypadku należy szukać alternatywnych substancji słodzących o mniejszej kaloryczności niż cukier. W codziennej diecie cukier dodany może stanowić 10% energetyczności diety. U dzieci smak słodki należy wprowadzać jak najpóźniej, ponieważ człowiek się z nim rodzi. Oznacza to, że podany dziecku cukier w różnej postaci zostanie przez nie zdefiniowany jako ten dobry, ponieważ smak słodki u człowieka wydobywa pozytywne reakcje mimiczne oraz psychiczne.

Istnieje wiele zamienników cukrów. Są to produkty, które są zdrowsze od zwykłego cukru oraz wywierają pozytywny wpływ na zdrowie. Przy czym należy pamiętać, że stosowanie ich w większych dawkach może prowadzić do problemów zdrowotnych.

Co zamiast cukru?

Ksylitol

W naturze występuje w owocach i warzywach, takich jak: śliwki, truskawki, maliny czy kalafior. W przemyśle farmaceutycznym znajduje on najczęściej zastosowanie jako niskokaloryczny środek słodzący. Najczęściej spotykany jest w gumach do żucia, pastach do zębów i preparatach farmaceutycznych. Jest bezpieczny do stosowania przez dzieci i dorosłych. Bezpieczna dawka tej substancji to 100 gramów na dzień. Zbyt duża ilość ksylitolu może powodować biegunkę.

Ksylitol jest porównywalnie słodki do sacharozy, lecz dostarcza aż 40% mniej kalorii. Jest stabilny w wysokich temperaturach oraz nie podlega krystalizacji. Metabolizowany
w organizmie człowieka w wątrobie. Ta substancja słodząca nie ulega fermentacji w jamie ustnej, dlatego też nie jest przekształcana do kwasów przez bakterie w niej bytujące. Ponadto przywraca równowagę kwasowo-zasadową. Na podstawie badań stwierdzono, że stosowanie ksylitolu przez matki znacząco obniża występowanie próchnicy u ich dzieci
w wieku 19–31 miesięcy. Dodatkowo bierze udział w utrzymaniu równowagi wapniowo-fosforanowej w ślinie, która to korzystnie wpływa na mineralizację szkliwa. Ksylitol niweluje nieprzyjemny zapach ust i działa odświeżająco. Substancja ta ma działanie przeciwgrzybiczne, przeciwbakteryjne oraz przeciwdrożdżycowe, dzięki czemu może być stosowana przy stanach zapalnych, grzybicy oraz infekcji.

U dzieci profilaktyczne stosowanie ksylitolu skutkuje zmniejszeniem częstości występowania zapalenia ucha środkowego o 25–40 %. Jednocześnie przeciwdziała rozwojowi candida albicans oraz helucobakter pylori. Może być stosowany przez diabetyków.

Erytrol

Występuje naturalnie w owocach oraz sfermentowanym jedzeniu. Znaleźć go można również w sosie sojowym. Jest odporny na działanie podwyższonej temperatury oraz dobrze rozpuszcza się w wodzie. Ta substancja słodząca kupiona w sklepie niestety nie jest produkowana z owoców, lecz z glukozy przez fermentację przy użyciu drożdży. Erytrol jest absorbowany do tkanek, lecz nie jest metabolizowany przez organizm ludzki. Zostaje wydalony wraz  z moczem. Związek ten jest praktycznie bez kalorii, a indeks glikemiczny wynosi 0. Erytrol nie przyczynia się do powstawania próchnicy zębów.

Miód

Jest surowcem naturalnym wytwarzanym przez pszczoły. Może być z zebranego nektaru kwiatowego bądź spadzi. W skład miodu wchodzą głownie węglowodany, w tym cukry proste: fruktoza i glukoza. Znajdują się w nim również kwasy organiczne, flawonoidy, barwniki roślinne, mikroelementy oraz makroelementy. Każdy miód ulega krystalizacji. To, w jakim tempie krystalizuje, zależy od zawartości fruktozy, dlatego też miód akacjowy krystalizuje bardzo wolno. Na ten proces składa się również zawartość wody
w miodzie oraz temperatura przechowywania.

Miód stosowany w codziennej diecie posiada odżywczy oraz wzmacniający wpływ na ludzki organizm. Ta substancja słodząca jest bardzo często wybierana przez rodziców dla ich pociech. Często stosowany przy przeziębieniach czy kaszlu. Należy pamiętać, że miód nie jest lekiem, ale może być stosowany jako środek wspomagający farmakologię.

Miód to zdrowa żywność, lecz należy pamiętać, że jest dość kaloryczny, dlatego też nie należy przesadzać z jego spożywaniem w ciągu dnia. Wykazano, że przyjmowanie miodu
w ilości 1 g / kg masy ciała dziennie przez miesiąc podwyższa fizyczną zdolność do pracy
o 14%. Miód powinien być stosowany przez dzieci, młodzież szkolną, rekonwalescentów, osoby starsze oraz uprawiające sport.

Stewia

 Stewia jest naturalną substancją słodząca, która jak najbardziej może być zamiennikiem zwykłego cukru. Jest źródłem białka oraz węglowodanów, kwasu foliowego oraz witaminy C. Jest aż 300 razy słodsza od sacharozy. Jest całkowicie naturalna i nie dostarcza kalorii oraz nie ulega fermentacji. Wykazuje właściwości wzmacniające zapach oraz działa protekcyjnie na zęby. Wykazuje działanie przeciwpróchnicze. Stewiol nie jest magazynowany w organizmie. U ludzi jest wydalany wraz z moczem.

Stewia według badań wykazuje właściwości przeciwzapalne, hipoglikemiczne
(mogą stosować ją diabetycy), hipotensyjne (obniża ciśnienie tętnicze krwi), przeciwpróchnicze oraz przeciwwirusowe.

Podsumowanie

Istnieje kilka alternatyw dla zwykłego białego cukru. Cukier przyczynia się do nadwagi i otyłości, dlatego też należy ograniczać jego konsumpcję. U dzieci należy wprowadzić go jak najpóźniej, a najlepiej od razu zastosować jego zamienniki. Dla najmłodszych najlepszy będzie ksylitol. Działa przeciwpróchniczo. Wszystkie te zamienniki powinny być wprowadzone, gdy dziecko skończy minimum roczek.

Źródła:

1. http://www.ptfarm.pl/pub/File/Bromatologia/2015/nr%203/Bromatologia%203_2015%20art%2021%20s%20340-343.pdf
2. http://w.pttz.org/zyw/wyd/czas/2013,%203(88)/03_Bugaj.pdf
3. http://www.kwadryga.pl/upload/Dokumenty/Artykuly_naukowe/13_03_naukowy.pdf
4. https://www.researchgate.net/publication/290427845_Poliole_-_zamienniki_cukru